برررسی نقوش منبر مساجد جامع نایین و سوریان و مقایسه آن با نقوش محراب های گچبری قرن هشتم

در صنایع دستی، نقوش همواره جایگاه خاصی داشته اند، از سفالینه های تمدن¬های پیش ازتاریخ، آثار هنری دوره اسلامی تا دست ساخته¬هایی که امروز تولید می شود. محراب و منبر نیز که در هنر دوره اسلامی از جایگاه ویژه ای برخوردار بوده است، از عناصر شاخص در برگیرنده نقش در این دوره به حساب می¬آید. شناخت و تطبیق نقوش منبت و گچ بری و روابط بین آن ها از طریق مطالعه و یک بررسی دوجانبه ضرورتی است که باید مورد بررسی قرار گیرد. این پژوهش بر آن است تا با بررسی نقوش به کار رفته بر روی منبرهای تاریخی مسجد جامع نایین و مسجد جامع سوریان، به ارتباط بین نقوش و طرح های این دو منبر ساخته شده در قرن هشتم و تطبیق این طرح و نقش با نقوش محراب های گچ بری قرن هشتم، به عنوان هدف دست پیدا کند؛ بنابراین، در این پژوهش نگارنده با استفاده از مطالعات کتبخانه¬ای و انجام مطالعات میدانی، اطلاعات لازم را به دست آورده و سپس با روش توصیفی- تطبیقی در جهت تحقق پژوهش به کار می بندد. مطالعات حاکی از آن است که نقوش و تزیینات منبر¬های مسجد جامع نایین و مسجد جامع سوریان رابطه نزدیکی با نقوش و تزیینات موجود در محراب های گچ بری متعلق به قرن هشتم هجری وجود دارد. کلیات نقوش و رنگ ها باهم مطابقت دارند که می¬توان دلیل آن را ناشی از شباهت در شیوه اجرای آثار در منبت و گچ بری دانست. ولی از نظر ظرافت طراحی و کیفیت مواد به کاررفته تفاوت هایی وجود دارد که دلیل آن را باید در شیوه و سبک هنرمندان دانست.